2023 "Έτος Πικάσο"

Ο Πάμπλο Πικάσο θεωρείται ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της τέχνης του 20ού αιώνα. Κατά βάση ζωγράφος, αλλά επίσης χαράκτης, γλύπτης, ποιητής, σκηνογράφος και δραματουργός. Συνιδρυτής, μαζί με τον Ζωρζ Μπρακ, του κυβισμού, συνέβαλε σημαντικά στη διαμόρφωση και εξέλιξη της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης.

Στις 8 Απριλίου, είναι η πεντηκοστή επέτειος από τον θάνατο του Πάμπλο Πικάσο. Από το Πράδο μέχρι το Κέντρο Πομπιντού και το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης διοργανώνονται πολυάριθμες εκδηλώσεις σε όλον τον κόσμο προς τιμήν του πιο διάσημου και εμβληματικού καλλιτέχνη. Το “Έτος Πικάσο” σηματοδοτεί τον εορτασμό του έργου και της καλλιτεχνικής κληρονομιάς του και είναι μια μοναδική ευκαιρία για όσους καταφέρουν να απολαύσουν το εκτενές πολιτιστικό πρόγραμμα, το αναδεικνύει όλες τις πτυχές του Ισπανού καλλιτέχνη από μια σύγχρονη οπτική, καθώς και το πόσο επίκαιρο είναι ακόμα το έργο του.

38 σημαντικοί θεσμοί και μεγάλα ιδρύματα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, το Μουσείο Prado της Μαδρίτης, το Μουσείο Guggenheim του Μπιλμπάο, το Centre Pompidou στο Παρίσι, το Fondation Beyeler της Βασιλείας και τα Μουσεία Πικάσο της Βαρκελώνης και του Παρισιού, φιλοξενούν εκδηλώσεις σε μια “κινητοποίηση χωρίς προηγούμενο”.

Σύντομη βιογραφία

Ο Πικάσο, όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, άρχισε να ζωγραφίζει πριν ακόμη μάθει να μιλά. Από πολύ νωρίς έδειξε να έλκεται από τα εργαλεία του, επίσης καλλιτέχνη, πατέρα του. Γεννήθηκε στη Μάλαγα της Ανδαλουσίας στις 25 Οκτωβρίου 1881, όπου πέρασε τα πρώτα δέκα χρόνια της ζωής του. Το 1891, οικονομικές δυσκολίες ανάγκασαν την οικογένειά του να μετακομίσει στην πόλη Λα Κορούνια, όπου έζησε για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, σπουδάζοντας στην τοπική σχολή Καλών Τεχνών. Το 1895, η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Βαρκελώνη και ο Πικάσο έγινε δεκτός στην Ακαδημία Καλών Τεχνών Λα Γιότχα, όπου φοίτησε για δύο χρόνια. Το 1897, το έργο του “Επιστήμη και Φιλανθρωπία” έτυχε διακρίσεως στην έκθεση Καλών Τεχνών της Μαδρίτης. Το ίδιο έτος ο Πικάσο εγκαταστάθηκε στη Μαδρίτη, καθώς έγινε δεκτός στη Βασιλική Ακαδημία του Σαν Φερνάντο. Το 1900, μετακόμισε στο Παρίσι και συγκεκριμένα στη Μονμάρτη, που αποτελούσε σημαντικό κέντρο της καλλιτεχνικής ζωής.

Το έργο του παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία, και λόγω της χρονικής του έκτασης, συνήθως διακρίνεται σε περιόδους:

Κατά τη Μπλε ή Γαλάζια περίοδο (1901 – 1904) στους πίνακες του Πικάσο κυριαρχούν οι αποχρώσεις του μπλε και συμβολίζουν μια συναισθηματικά φορτισμένη περίοδο της ζωής του. Η αυτοκτονία του φίλου του άσκησε σημαντική επίδραση στον ζωγράφο. Ήταν ο βασικός ψυχολογικός παράγοντας πίσω από τη γαλάζια περίοδο. Το γαλάζιο είναι ψυχρό χρώμα, το χρώμα της λύπης, της δυστυχίας, του πόνου και ταυτόχρονα το πιο πνευματικό χρώμα. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό εκείνης της περιόδου είναι ότι, απλοποιώντας τη μορφή ο Πικάσο έδινε στο περιεχόμενο πολυπλοκότητα και βάθος, μετατρέποντας το αρχικό θέμα σε ένα άχρονο και καθολικό γεγονός.

Κατά τη Ροζ ή Ρόδινη περίοδο (1905 – 1907) στους πίνακες κυριαρχούν τα κεραμικά χρώματα και οι γήινοι τόνοι, ενώ συχνά χαρακτηρίζονται ως πιο λυρικοί και εύθυμοι. Σημαντική επίδραση την περίοδο αυτή είχε η γνωριμία του με τη Φερνάντ Ολιβιέ. Στα έργα αποτυπώνεται μια ατμόσφαιρα ηρεμίας αλλά και συναισθηματικής μελαγχολίας και αντλεί τα θέματα κυρίως από τις εικόνες των περιπλανώμενων ανθρώπων του τσίρκου.

Με τις “Δεσποινίδες της Αβινιόν” ένας νέος ζωγράφος γεννιέται. Από το 1907 ως το 1912 κυρίως, ο Πικάσο ανέπτυξε μαζί με τον Μπρακ τον αναλυτικό κυβισμό, έναν από τους δύο βασικούς τομείς του ρεύματος του κυβισμού. Την περίοδο που ακολούθησε, τα έργα του Πικάσο χαρακτηρίζονται από τον συνθετικό κυβισμό, καθώς ο ίδιος μαζί με τον Μπρακ εξέλιξαν την κυβιστική οπτική, χρησιμοποιώντας την τεχνική του κολλάζ.

Οι επόμενες περίοδοι περιλαμβάνουν μια στροφή του Πικάσο περισσότερες σε κλασικές μορφές και ένα μεσογειακό πνεύμα (1916 – 1924), την αλληλεπίδρση με το υπερρεαλιστικό κίνημα της δεκαετίας του ’20, την ενασχόλησή του με τη γλυπτική (από τα τέλη της δεκαετίας του ’20) και τα έργα του μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από το 1934, στράφηκε επίσης και στη συγγραφή ποιημάτων, μέσα από τα οποία εξέφραζε πιο έντονα τη σχέση του με τον υπερρεαλισμό.

Το διασημότερο ίσως έργο του είναι η “Γκερνίκα”, που απεικονίζει τον βομβαρδισμό της πόλης Γκερνίκα στην Ισπανία από τους Γερμανούς και περιγράφει την απανθρωπιά, τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου. Άλλα διάσημα έργα του είναι “Οι μουσικοί με τις μάσκες” (1921), “Ο ακροβάτης” (1930), “Κοπέλα μπροστά στον καθρέφτη” (1932) κ.α. Διάφορα έργα ζωγραφικής του Πικάσο συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πιο ακριβά έργα τέχνης στον κόσμο.

Ο Πάμπλο Πικάσο πέθανε στις 8 Απριλίου 1973 σε ηλικία 92 ετών και τάφηκε δίπλα στη σύζυγό του, Ζακλίν Ροκ, στον κήπο του κάστρου Βωβενάργκ, που του άνηκε, στο χωρίο Βωβενάργκ της Γαλλίας.