Σημείωμα Σκηνοθέτιδας

Δραματουργός, ηθοποιός και σκηνοθέτης, ο Ζαν-Μπατίστ Ποκλέν β(1622-1673), που για τις ανάγκες της υποκριτικής του καριέρας είχε υιοθετήσει το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο «Μολιέρος», θεωρείται ο δημιουργός της λεγόμενης «υψηλής κωμωδίας» θέτοντας παράλληλα τα θεμέλια της ρεαλιστικής δραματουργίας. Ανήκε στο καλλιτεχνικό κίνημα του κλασικισμού. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους δασκάλους της κωμωδίας στη δυτική λογοτεχνία. Οι Γάλλοι τον θεωρούν ως τον καλύτερο κλασικό ποιητή τους, ενώ για πολλούς είναι και ο καλύτερος Γάλλος λογοτέχνης. Μπόρεσε να φέρει την κωµωδία σε ισάξια θέση µε την τραγωδία και αυτό είναι το μεγαλύτερο κατόρθωμά του.

Υπήρξε μια χαρισματική μεγαλοφυΐα, ένας έξοχος μάστορας, που με δύναμη, τόλμη, φαντασία, ευρηματικότητα κατέγραψε, έκρινε, κατέκρινε και συχνά καυτηρίασε και χλεύασε ανοιχτά τα ήθη και τα κακώς κείμενα όλων των κοινωνικών στρωμάτων. Διεισδύει με ευχέρεια σε διαφορετικά περιβάλλοντα, όπως της Αυλής (με τους δούκες και τις μαρκησίες), της αστικής τάξης (με τους εμπόρους, τους καθηγητές, τους γιατρούς, τους φαρμακοποιούς), καταδικάζοντας τον ωμό κυνισμό, τον φαρισαϊσμό τους και την επίπλαστη θεοσέβεια που εκφράζεται μέσω της υποκριτικής φιλανθρωπίας, θέλοντας να ξεσηκώσει το δημοκρατικό λαϊκό κοινό των παραστάσεών του εναντίον των αυταρχικών και δεσποτικών αριστοκρατών. Ή άλλοτε καταπιάνεται με χαρακτήρες της επαρχιακής ζωής, όπως οι αξεπέραστοι τύποι των υπηρετριών και δούλων που καταστρώνουν συνεχώς ίντριγκες.

Με το σατιρικό του χιούμορ ανατέμνει με το νυστέρι του χαρακτήρες διαχρονικούς. O Φιλάργυρος, ο Ταρτούφος, οι Γελοίες κομψευόμενες, ο Μισάνθρωπος, Ο Αρχοντοχωριάτης, τύποι παγκόσμιοι, ξεπερνούν την εποχή τους. Έτσι τα ονόματά τους έγιναν σύμβολα. Δεν λέμε π.χ. έναν θεομπαίχτη αγύρτη «Ταρτούφο»; Έναν υποχόνδριο «Κατά Φαντασίαν Ασθενή»; Έναν άτεγκτο επιτιμητή των πάντων «Μισάνθρωπο»; Έναν νεόπλουτο «Αρχοντοχωριάτη»;
«Πίσω από τις λιβρέες, τις πουδραρισμένες περούκες, τα σκαρπίνια με φιόγκους και τις ρεβεράντζες κρύβεται ο αιώνιος άνθρωπος με τις αδυναμίες του, τους πειρασμούς του, τα όνειρά του, τις προκαταλήψεις του, τις υπεκφυγές του και τα τεχνάσματα, συχνά, της πανουργίας του ή της προσπάθειας για επιβίωση», Κώστας Γεωργουσόπουλος».

Στο έργο Ο Γιατρός Με Το Στανιό (1666) ο Μολιέρος αντλώντας από την ιταλική λαϊκή κομέντια ντελ άρτε, στήνει ένα οργιαστικά φαρσικό σκηνικό παιχνίδι. Αφορμή γι’ αυτό το τρικούβερτο γλέντι οι «ασκούντες την γιατρική». Γιατί όμως αυτά τα βέλη εναντίον των γιατρών της εποχής του; H κατάσταση της Ιατρικής του 17ου αιώνα δικαιολογεί ίσως αυτές τις επικρίσεις. Άρρωστος ο ίδιος από μικρή ακόμα ηλικία, ο Μολιέρος μπόρεσε να παρατηρήσει δίχως αυταπάτες τους γιατρούς της εποχής του. Υπήρχαν πολλοί τσαρλατάνοι και περιπλανώμενοι κομπογιαννίτες που παρίσταναν τους γιατρούς, οι οποίοι «για να καταπλήξουν τους ασθενείς τους φλυαρούν με ύφος πομπώδες, χρησιμοποιούν με στόμφο λατινικές ορολογίες με επαρμένο ύφος και δίνουν ελληνικά ονόματα σε όλες τις αρρώστιες, για να σκεπάσουν την ανεπάρκεια των γνώσεών τους και την έλλειψη δράσης των φαρμάκων τους». Ωστόσο, εξασκούν το καλύτερο επάγγελμα. «Γιατί είτε κάνεις καλό, είτε βλάψεις, πληρώνεσαι πάντα το ίδιο. Μπορεί και να χαλάσεις έναν άνθρωπο, μα ποτέ δεν βλέπει κανείς ένα πεθαμένο να παραπονεθεί, οι πεθαμένοι έχουν μια ευγένεια… μια διακριτικότητα που δεν βρίσκεται άλλη στον κόσμο». Παράλληλα η σατιρική του πέννα καυτηριάζει ένα διαχρονικά σοβαρό κοινωνικό φαινόμενο. Την ανοησία των αφελών που πιάνονται στο δόκανο κάθε είδους αγυρτών και απατεώνων.
– Μαρία Μπαλτατζή

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά)

Ορφέας Εξηντάρης-Ζαν
Παντελής Μιχαλακάκης-Σγαναρέλος
Μαρία Μπαλτατζή-Γυναίκα Σγαναρέλου
Μαρία Τοπάλη-Γυναίκα Ζαν
Φανή Χατζημπάρμπα-Μητέρα Λουσίντας
Μαίρη Χατζηβασιλείου-Λουσίντα