Συντάκτρια Μαριορή Γρηγορίου

Σε ένα μοναδικό τοπίο, στα Λιβάδια Κοτύλης του Δήμου Νεστορίου, νοτιοδυτικά της Καστοριάς, και σε υψόμετρο 1.453 μ., βρίσκεται το «Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης Γράμμος» (ΠΕΣ). Πρόκειται για μία περιοχή ασύγκριτης ομορφιάς και μεγάλης οικολογικής σημασίας, στα όρια δύο ορεινών όγκων, του Βοΐου και του Γράμμου.

Η ιδέα λειτουργίας του Πάρκου Εθνικής Συμφιλίωσης, που αποτελεί τον χώρο όπου έγιναν οι μεγαλύτερες μάχες του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949), ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Το 2011 το «Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία» ανέλαβε την οργάνωση και λειτουργία του Πάρκου, το οποίο έναν χρόνο μετά άνοιξε τις πύλες του για το κοινό. Μέχρι σήμερα, το Πάρκο έχουν επισκεφθεί περισσότερα από 28.000 άτομα, προκειμένου να βρεθούν στον ιστορικό τόπο του Γράμμου και να απολαύσουν τον σπάνιο φυσικό πλούτο της περιοχής, κάνοντας έτσι ένα μοναδικό ταξίδι στη φύση και την ιστορία.

Σκοπός της λειτουργίας του ΠΕΣ είναι να αποτελέσει κέντρο μνήμης και έρευνας για τη σύγχρονη ιστορία και, παράλληλα, να αναδείξει την οικολογική σημασία της οροσειράς του Γράμμου, καθώς και της ευρύτερης περιοχής. Στις δραστηριότητές του περιλαμβάνονται η διοργάνωση ξεναγήσεων, ημερίδων, συνεδρίων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων για μαθητές και φοιτητές, εκπαιδευτικούς, ερευνητές, αλλά και για κάθε επισκέπτη που ενδιαφέρεται να γνωρίσει την ξεχωριστή αυτή, σε ιστορία και περιβαλλοντικό πλούτο, περιοχή.

Στο Πάρκο σήμερα λειτουργούν δύο μόνιμες εκθέσεις. Η έκθεση «Γράμμος: Διαδρομές στην Ιστορία» παρουσιάζει την ιστορία της δυτικής Μακεδονίας από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τον Εμφύλιο Πόλεμο, όπως αποτυπώνεται σε φωτογραφίες, χάρτες, περιοδικά, εφημερίδες, επιστολές κ.ά. Μέσα από τα τεκμήρια της εποχής, ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει στιγμές από την καθημερινότητα των κατοίκων της περιοχής, τον Μακεδονικό Αγώνα, τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την άφιξη και εγκατάσταση των προσφύγων το 1922, τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο, την Κατοχή και την Αντίσταση και τον ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο.

Η έκθεση «Γράμμος: Διαδρομές στη Φύση» είναι αφιερωμένη στην ανάδειξη του φυσικού πλούτου του Γράμμου, του τέταρτου ψηλότερου βουνού της Ελλάδας. Ο επισκέπτης, μέσα από το πλούσιο φωτογραφικό υλικό της έκθεσης, μπορεί να δει χαρακτηριστικά τοπία και οικισμούς της περιοχής, άγρια ζώα, όπως αρκούδες, λύκους, αλεπούδες, ζαρκάδια, αγριόγατες, τρίτωνες, και χαρακτηριστικά είδη βλάστησης, ανάμεσά τους άγριες ορχιδέες και αγριογαρίφαλα, καθώς και το σπάνιο σαρκοφάγο φυτό Pinguicula balcanica.

Εκτός από τις ενημερωτικές ξεναγήσεις που διοργανώνει το ΠΕΣ για τους επισκέπτες, υλοποιεί και εκπαιδευτικές δραστηριότητες με σχολικές ομάδες, φοιτητές και συλλόγους, που μπορούν να συνδυάσουν την επίσκεψη στον χώρο και στις εκθέσεις με την παρακολούθηση ταινιών ή ντοκιμαντέρ, ειδικών θεματικών εργαστηρίων και σεμιναρίων.

Παράλληλα, ο επισκέπτης του Πάρκου έχει την δυνατότητα να ακολουθήσει όμορφες πεζοπορικές διαδρομές μέσα στον Γράμμο, όπως το μονοπάτι προς Μυροβλήτη, που οδηγεί στο υπέροχο δάσος στην περιοχή Τρία Σύνορα ή τη διαδρομή προς το ύψωμα Πύργος Κοτύλης, μίας σειράς εντυπωσιακών κατακόρυφων βράχων με γκρεμούς 300 μ., που πραγματικά κόβουν την ανάσα. Ακόμα, περπατώντας μέσα από καταπράσινα αλπικά λιβάδια, μπορεί να φτάσει στη λίμνη Γκιστόβα, την ψηλότερη και μεγαλύτερη σε έκταση αλπική λίμνη στην Ελλάδα, σε υψόμετρο 2.350 μ., ή να θαυμάσει τους επιβλητικούς καταρράκτες απ’ όπου πηγάζει ο Αλιάκμονας, ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της χώρας. Εκτός από τις πεζοπορικές εξορμήσεις, ο επισκέπτης μπορεί με αυτοκίνητο να περιηγηθεί στα γραφικά χωριά της περιοχής όπως στο Νεστόριο, στη Νέα και Παλαιά Κοτύλη, στο Πεύκο, το Πευκόφυτο, στη Χρυσή, στην Κυψέλη, στο Λιβαδοτόπι, στον Τρίλοφο, στο Επταχώρι, στο Δοτσικό κ.ά.

Τέλος, για όσους επιθυμούν να παρατείνουν τη διαμονή τους, στο Πάρκο λειτουργεί ξενώνας και εστιατόριο, τα οποία διαχειρίζεται ο Συνεταιρισμός Γυναικών Νεστορίου, με υπέροχη θέα στην οροσειρά των Αρρένων, που ορθώνεται ως φυσικό όριο ανάμεσα στη δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο, και, με τις δύο αλπικές λίμνες στη θέση Μουτσάλια, αποτελεί ένα από τα ομορφότερα ορεινά οικοσυστήματα της Ελλάδας.

Πηγές

https://www.grammos-pes.gr/